Θες που τα αρχικά του ονόματός μου είναι Α.Κ.
Θες που ο καλός μου φίλος Σ. πάνω σε μια κουβέντα
υπαρξιακής φύσεως,μου είπε χαριτολογώντας:
« - Καλά, εσύ ήρθες σίγουρα απ’ το Άλφα του Κενταύρου!»
-θέλοντας να μου δείξει μάλλον πόσο ufo είμαι-
θες που το ζώδιο κι ο ωροσκόπος μου παραπέμπουν
στον ομώνυμο αστερισμό,
εγώ πάντως το πήρα σοβαρά και είπα να το ψάξω λίγο
παραπάνω, μιας και όταν συσσωρεύονται πολλές
συμπτώσεις γύρω από ένα φαινομενικά τυχαίο σημείο
αυτό μου γίνεται αυτομάτως κόκκινο πανί
και μου είναι αδύνατον ν’ αντισταθώ στην πρόκληση…
Αφού λοιπόν ασχολήθηκα με την μυθολογική πλευρά
του θέματος - βλέπε προηγούμενο άρθρο:
"ΚΕΝΤΑΥΡΟΙ ΚΑΙ ΚΕΝΤΑΥΡΟΜΑΧΙΑ"
καταπιάστηκα και με την κοσμολογική πλευρά του.
Έτσι, σκέφτηκα να κάνω μια μικρή περιήγηση- ξενάγηση
για όποιον ενδιαφέρεται να γνωρίσει αυτόν τον θαυμάσιο
αστερισμό.
Ο ΑΣΤΕΡΙΣΜΌΣ ΤΟΥ ΚΕΝΤΑΥΡΟΥ, λοιπόν,
είναι ένας αστερισμός που σημειώθηκε στην αρχαιότητα
από τον Πτολεμαίο και είναι ένας από τους 88 επίσημους
αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση.
Είναι μεγάλος νότιος αστερισμός και συνορεύει με 8 άλλους
αστερισμούς, που είναι οι εξής: Ύδρα, Αντλία. Ιστία, Τρόπις,
Μυία, Νότιος Σταυρός, Διαβήτης και Λύκος...
Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται ολόκληρος στο νότιο
ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας, ο Κένταυρος είναι σήμερα
ορατός κατά το μεγαλύτερο μέρος του από την Ελλάδα,
τις ανοιξιάτικες νύχτες.
[Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την ονομασία και την
ιστορία του αστερισμού στις παραδόσεις των λαών της
αρχαιότητας βλέπε: wikipedia ]
Αποτελείται από τρία κύρια συστήματα, κατηγορίας Α:
· ALPHA CENTAURI - ένα πολλαπλό ηλιακό σύστημα
· OMEGA CENTAURI - μια σφαιρική αστρική ομάδα και
· CENTAURUS A - έναν ιδιόμορφο και εκκεντρικό γαλαξία
Αν και όχι τόσο γνωστός όσο ο Σταυρός του Νότου,
ο Κένταυρος ,είναι αναμφίβολα ο πιο εντυπωσιακός νότιος
αστερισμός. Ο ένατος κατά σειρά μεγέθους στον ουρανό,
ενώ περισσότεροι από 100 αστέρες του είναι ορατοί
με γυμνό μάτι!
Ο ALPHA CENTAURI
είναι το πλησιέστερο στο δικό μας ηλιακό σύστημα
και στο μάτι φαίνεται σαν ένα μόνο αστέρι μεγέθους -0,3,
το τρίτο πιο φωτεινό αστέρι στον ουρανό!
Βρίσκεται σε απόσταση 4,35 ετών φωτός .
Βλέποντάς τον όμως με τηλεσκόπιο χωρίζεται ευκρινώς
σε δύο ξεχωριστούς αστέρες:
1) Τον πρωτεύοντα ALPHA CENTAURI Α, έναν τύπου Γ αστέρα
που είναι σχεδόν πανομοιότυπος με τον δικό μας Ήλιο και έχει
φαινομενικό μέγεθος -0,04. Τον συναντούμε συχνά σαν Rigel Kent
ή Toliman και
2) τον δευτερεύοντα ALPHA CENTAURI Β που είναι ένας τύπου Κ
αστέρας με έντονο πορτοκαλί χρώμα, μεγέθους 1,2 και το όνομα αυτού
Hadar.
Οι δυό μαζί περιστρέφονται ο ένας γύρω απ’ τον άλλο σε έντονα
ελλειπτική τροχιά σε μια περίοδο 80 χρόνων, έχοντας μέση μεταξύ
τους απόσταση 24 AU περίπου όση η απόσταση του Ουρανού από
τον Ήλιο. Φαινομενικά χωρίζονται από 19 arc sec και έτσι
διαχωρίζονται εύκολα με ένα μικρό τηλεσκόπιο .
3) Υπάρχει όμως και ένα τρίτο μέλος του συστήματος, ο ALPHA
CENTAURI C που απέχει 13,000 AU από τον Α και τον Β .
Καθώς είναι κατά πολύ πλησιέστερος σ’ εμάς, σε απόσταση 4,22
ετών φωτός, ονομάζεται Εγγύς Κένταυρος - PROXIMA CENTAURI
και είναι το πλησιέστερο άστρο στο ηλιακό μας σύστημα!
Ο OMEGA CENTAURI
Είναι ο πιο θεαματικός σφαιρικός σχηματισμός στους ουρανούς,
Και στο γυμνό μάτι φαίνεται σαν ένα θολό αστέρι μέγεθους 4.
Αν μετακινηθούμε βόρεια του Hadar -του Β Κένταυρου- κατά 5-10
μοίρες, θα συναντήσουμε δύο αστέρες δευτέρου μεγέθους ,τον Ήτα
και τον Ζήτα Κένταυρο.
Ο OMEGA σχηματίζει ένα σχεδόν ισοσκελές τρίγωνο μ’ αυτούς τους
δύο αστέρες.
Υπολογίζεται πως ο OMEGA αποτελείται κατά προσέγγιση από 10
εκατομύρια αστέρια σε μια έκταση με εμβαδόν περίπου 160 ετών
φωτός!
Βρίσκεται σε απόσταση 17.000ε.φ. με φαινομενική διάμετρο ίση
με αυτήν της Πανσέληνου!
Με μάζα ίση με 5 εκατομμύρια ηλιακές μάζες(!) είναι 10 φορές
μεγαλύτερος από άλλους σφαιροειδής σχηματισμούς του Γαλαξία μας,
όπως ο Μ13 του Ηρακλέους, έχοντας μάζα παρόμοια με αυτήν ενός
μικρού γαλαξία!
Είναι το πιο λαμπερό σφαιρικό σύστημα του Γαλαξία και μπορεί να
συγκριθεί μόνο με τον σχηματισμό G 1 της Ανδρομέδας στην γαλαξιακή
γειτονιά μας.
Ο CENTAURUS A (ο δικός μου Άλφα...)
Είναι μια έντονα φωτεινή πηγή ραδιοσημάτων, ένας μεγάλος λαμπερός
ελλειπτικός γαλαξίας μεγέθους 7, τον οποίο διασχίζει περιμετρικά
ένας ξεχωριστός δακτύλιος αστρικής σκόνης.
Συχνά τον αποκαλούν Peculiar = ιδιόμορφο γαλαξία και είναι απ’ τους
πιο ενδιαφέροντες γαλαξίες που μπορούμε να παρατηρήσουμε.
Ένα πολύ πιθανό σενάριο είναι το ότι μάλλον έχει καταβροχθίσει έναν
τεράστιο σπειροειδή γαλαξία μέσα στα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια!
Η απόσταση μέχρι τον CENTAURUS A (C77) δεν είναι εξακριβωμένη
και υπολογίζεται μεταξύ 10 και 16 εκατομμυρίων ε.φ.!
Σχηματίζει δεξί ορθογώνιο τρίγωνο με τον Ζήτα και τον Ωμέγα
Κένταυρο.
Πρόκειται για έναν απ’ τους μεγαλύτερους, με την μεγαλύτερη
μάζα και πιο λαμπερούς γνωστούς γαλαξίες!
Διαθέτει έναν ενεργό γαλαξιακό πυρήνα μέσα στον οποίο
η αστρική ύλη κατευθύνεται ορμητικά προς το κέντρο μιας
γιγαντιαίας μαύρης τρύπας, με όγκο 100 εκατομμύρια φορές
μεγαλύτερο απ’ αυτόν του Ήλιου!!!
Οι εκτοξεύσεις των στοιχειωδών σωματιδίων (particles) από το
κέντρo της τρύπας, έχουν επιτρέψει τον σχηματισμό δύο τεράστιων
εναποθέσεων ραδιοακτινοβολίας προερχόμενες απ΄την
ραδιακή και πυρηνική ενέργεια των ίδιων των σωματιδίων.
Το γεγονός αυτό είναι που κάνει τον CENTAURUS A μια απ’ τις
ισχυρότερες ραδιοπηγές στον ουράνιο θόλο.
΄Οσο για τον Νότιο Σταυρό πιο γνωστός σαν "Σταυρός
του Νότου",είναι αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά
το 1603 στην Ουρανομετρία και διαχωρίστηκε έτσι από
τον Κένταυρο.
Αποτελεί τον μικρότερο αστερισμό αλλά έναν από τους πιο
ευδιάκριτους. Τρεις πλευρές του περιτριγυρίζονται από
τον αστερισμό του Κενταύρου ενώ προς τα νότια βρίσκεται
ο αστερισμός της Μύγας (Musca)!
Ο Σταυρός του Νότου θεωρούταν αρχικά από τους αρχαίους
Έλληνες τμήμα του Κενταύρου, αλλά ορίστηκε ως ξεχωριστή
ομάδα αστέρων τον 16ο αιώνα μετά την εξερευνητική
αποστολή του Αμέρικο Βεσπούτσι στη Νότια Αμερική το 1501.
Ο Βεσπούτσι χαρτογράφησε τους δυο αστέρες, Άλφα του
Κενταύρου και Βήτα του Κενταύρου, καθώς και τους αστέρες
του Σταυρού του Νότου.
Αν και αυτοί οι αστέρες ήταν γνωστοί στους αρχαίους Έλληνες,
η σταδιακή μετάπτωση τους έχει φέρει χαμηλά κάτω από τον
ορίζοντα της Ευρώπης .
Crux constellationmap.png
"...........................................................Βάρδια πλάι σε κάβο φαλακρόκι ο Σταυρός του Νότου με τα στράλιαΚομπολόι κρατάς από κοράλλιακι άκοπο μασάς καφέ πικρόΤο Άλφα του Κενταύρου μια νυχτιάμε το παλλινώριο πήρα κάτουμου 'πες με φωνή ετοιμοθανάτουνα φοβάσαι τ' άστρα του Νοτιά............................................................."Καββαδίας-"Σταυρός του Νότου"
Και μετά απ’ αυτό το συναρπαστικό οδοιπορικό στον
Μεγάκοσμο, όπου τα μεγέθη μέτρησης είναι απλά
ασύλληπτα, δεν μου μένει παρά να επιστρέψω στον
προσωπικό μου μικρόκοσμο με μιαν αίσθηση ασημαντότητας,
σ΄αυτό εδώ το θαυμάσιο πλανητάκι εξόριστο στις εκβολές του
σύμπαντος, νιώθοντας ούτε λίγο ούτε πολύ σαν τον κόκκο
της άμμου σε μια κατά τα άλλα πανέμορφη παραλία,
ή ακόμα καλύτερα σαν στοιχειώδες σωμάτιο χαμένο κάπου
μέσα στο κατά τα άλλα υπέροχο Σύμπαν !
Δεν θα ξεχάσω την εποχή ,γύρω στα 13-14 θα ήμουν, που πήρα
μια γεύση του απείρου κοιτώντας τον πεντακάθαρο ουρανό
απ’ την πλαγιά κάποιου βουνού που κατασκηνώναμε.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα τον ουρανό,φυσικά,
μα ήταν η πρώτη φορά που βίωσα το μέγεθός του.
Η συνειδητοποίηση με χτύπησε σαν κεραυνός,!
Κόπηκε η ανάσα μου και για λίγο ένιωθα ζαλισμένη.
Χρόνια αργότερα, ο ίδιος κεραυνός με ξαναχτύπησε όταν
συνειδητοποίησα πως το ίδιο άπειρο υπάρχει μέσα μας,
εμείς οι ίδιοι είμαστε άπειροι!
Από τότε μέχρι σήμερα, αν και έχω πια συνηθίσει στην ιδέα,
το δέος και ο θαυμασμός για το θαύμα μέσα στο οποίο
υπάρχουμε και υπάρχει εντός μας,δεν έχουν αλλάξει,
ούτε μειωθεί στο ελάχιστο.
Παραμένουν αναλλοίωτα όπως τότε που ήμουν παιδί...
Το ίδιο και ο ενθουσιασμός μου μα και η περιέργεια....
Αυτό που βλέπουμε εκεί έξω δεν είναι παρά το παρελθόν.
Κάτι που έχει τελειώσει και το έχουμε αφήσει πίσω οριστικά…
ή μας έχει αφήσει αυτό πίσω….
Το παρόν είναι εδώ, σ’ αυτήν τη γη, σ’ αυτόν τον
Χωρόχρονο.
Όσο για το μέλλον....
αυτό θα παραμένει το μεγάλο άγνωστο
και θα βρίσκεται πάντα μπροστά μας.
Starseeds-Regina from the Future
