ΚΑΙ Η
ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ
Ακόμα και σε περιόδους αδράνειας υπάρχει κάτω από τους δρόμους και τις αμμουδιές αυτό που ονομάζεται «απροσδιόριστη επιθυμία» και κάτω από τον πάγο η σπίθα που κάποτε θα μεταμορφωθεί σε πυρκαγιά. Η παγκόσμια κίνηση των ιδεών δεν είναι ούτε ευθύγραμμη, ούτε επιδέχεται λογιστική αποτίμηση, αλλά είναι εντελώς απρόβλεπτη και ακυβέρνητη. Μας επιφυλάσσει πάντα νέες και φοβερές εκπλήξεις… Μία ολόκληρη εναλλακτική κίνηση, μία Αντικουλτούρα, πρόβαλε μέσα από το μεγάλο μαζικό κίνημα της δεκαετίας του ’60 και συνέβαλε πολύ στην παραπέρα διαμόρφωση του περιεχομένου του και των μορφών του, κυρίως εκείνων των ποιητικών που προχωρούσαν πέρα από τα πολιτικά προγράμματα.
Οι ιστορικοί και οι δημοσιογράφοι έχουν πάντα την τάση να μειώνουν εκείνη την εποχή, ιδίως το ’68, μέσα από συμβατικά πολιτικά σενάρια –μαοϊκά, τροτσκιστικά, σταλινικά, αριστερίστικα κ.λπ.- πράγμα όμως που είναι τουλάχιστον παραπλανητικό. Η τεράστια πλειοψηφία των πραγματικών καλλιτεχνών και ακτιβιστών δεν ανήκε σε καμμία από τις διάφορες ομάδες, σε κανένα κόμμα, σε καμμία Εκκλησία και αγνοούσαν ολοκληρωτικά τα σενάρια που οι υποτιθέμενοι καθοδηγητές ή οι διάφοροι λαθραίοι πολιτικάντηδες ήθελαν να τους βάλουν να παίξουν. Η Ποίηση, η Τέχνη, το Παιχνίδι, εμφανίστηκαν και αναπτύχθηκαν στον ίδιο βαθμό με τις πολιτικές δραστηριότητες –συνειδητά ή όχι- εξαιτίας βιολογικής και κοινωνικής αναγκαιότητας και όχι εξαιτίας μίας υποταγής σε συγκεκριμένους κανόνες ή δόγματα. Οι ιδεολόγοι όμως της Αριστεράς ή της Δεξιάς, δεν θέλουν να ακούν ανθρώπους να μιλούν για πράγματα που τους ξεπερνούν και γι’ αυτό τους λογοκρίνουν.
Παρακολούθησα με υπερβολικά μεγάλη προσοχή το μεγάλο μαζικό κίνημα των εξεγερμένων μαθητών του ’68 και αυτό όχι μόνο επειδή ο γιος μου ο Hopi δραστηριοποιήθηκε ιδιαίτερα μέσα σε αυτό, αλλά κυρίως επειδή εκείνα που διεκδικούσαν οι εξεγερμένοι, δηλαδή η αυτονομία, η αλληλεγγύη, ο τελικός σκοπός της εκπαίδευσης και της μόρφωσης (τα ίδια πάντα) με αφορούσαν άμεσα ως άνθρωπο.
Όλο εκείνο το κίνημα λειτούργησε βέβαια επάνω στον ολέθριο ρυθμό και την ακραία βραχύτητα των video clips, ενώ ο Μάης του ’68 που ακολούθησε ήταν θα λέγαμε μία… υπερπαραγωγή ταινίας μεγάλου μήκους παρά το ότι κατέληξε θύμα της ίδιας διαδικασίας ευνουχισμού και στραγγαλισμού -στο εσωτερικό όπως και στο εξωτερικό του πλαίσιο- θύμα των μικρών ομάδων, των κομμάτων, των συνδικάτων, θύμα του ίδιου του κατεστημένου και των γραφειοκρατικών μηχανισμών των οποίων η μέριμνα είναι να μπλοκάρουν, να ελέγξουν, να ουδετεροποιήσουν, να αδρανοποιήσουν κάθε κοινωνικό κίνημα.
Στα παραπάνω προστίθενται επίσης οι μηχανισμοί ελέγχου και νευρικής παράλυσης που στοχεύουν στις εσωτερικές παρορμήσεις των ατόμων και τείνουν να καταπνίξουν κάθε ιδιαιτερότητά τους, να τους εμποδίσουν να εμβαθύνουν στους εαυτούς τους. Στην πραγματικότητα, αυτός ο μονοθεϊστικός, ιουδαιοχριστιανικός, εμπορευματοποιημένος πολιτισμός, αυτή η κοινωνία του Θεάματος –που δίκαια οι σιτουασιονιστές την κατήγγειλαν κατά την δεκαετία του ’60 -, είναι από μόνη της μία πραγματική καταστροφή. Μία καταστροφή είτε με την μορφή τοπικών ή γενικευμένων πολέμων, είτε με την μορφή ενός στρατιωτικο-βιομηχανικού ολοκαυτώματος ή με την μορφή μίας «εμφύλιας» εξόντωσης λ.χ. με θανατηφόρα πυρηνικά ή βιολογικά πειράματα, αλλεπάλληλα ολέθρια «ατυχήματα» ή με τις συνηθισμένες αλλά ακατάπαυστες διαρροές ραδιενέργειας.
Έχουμε κάποιες συγκλονιστικές και ανυπόφορες αποδείξεις όσον αφορά την επιθυμία της καταστροφής του ίδιου μας του εαυτού, στην καρδιά μάλιστα των πολιτικο-οικονομικών δραστηριοτήτων και κινήτρων αυτής της κοινωνίας, τα οποία θεωρούνται φυσιολογικά ή μάλλον υποτίθεται ότι είναι τέτοια.
Οι λόγοι των πολιτικών και το παχύ σκοτεινό κάλυμμα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), υπάρχουν μόνο και μόνο για να κρύψουν εκείνο που πραγματικά συμβαίνει μέσα σε αυτή την κοινωνία. Η ζωή μας καταδυναστεύεται με δύο τρόπους, από την μία με την απαγόρευση της ελευθερίας δράσης και από την άλλη με την επιβολή της λήθης για όσα πραγματικά έχουμε ζήσει. Η ριζοσπαστική επανάσταση ενάντια στον μιλιταριστικό, εξουσιαστικό και πλατιά διαδεδομένο από τα ΜΜΕ μονοθεϊσμό, δεν είναι μόνο δικαιολογημένη αλλά και αναγκαία.
Η Τέχνη και η Ποίηση παίζουν κατά την άποψή μου ουσιαστικό ρόλο σε αυτή την επανάσταση, όχι σαν μία Τέχνη και Ποίηση «στρατευμένη» στην υπηρεσία μίας ιδεολογίας, αλλά αντίθετα σαν προθέσεις του χώρου της φαντασίας, που δεν είναι θεσμοποιημένος και προσκυνητής δογμάτων και ψευτο-«Αληθειών».
J. J. Lebel
Αναδρομή στο άγριο έτος 1968
Η καυτή χρονιά του ’68, τον Γενάρη και τον Φλεβάρη δεν φαίνεται να προμηνύει τίποτε πέρα από τα συνηθισμένα τής κάθε προηγούμενης χρονιάς,. Στο Βερολίνο και αλλού, φοιτητικές κυρίως αριστερίστικες κινήσεις διοργανώνουν απλώς διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ.
ΜΑΡΤΗΣ. Στις 18 Μάρτη, διαδηλωτές ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ καίνε αμερικανικές τράπεζες στο Παρίσι. Στις 22 Μάρτη, αυθόρμητη συγκέντρωση διαμαρτυρίας υπέρ 6 αντιπολεμικών διαδηλωτών καταλήγει σε κατάληψη του Πανεπιστημίου της Νάντερ στην Γαλλία.
ΑΠΡΙΛΗΣ. Στις 4 Απρίλη δολοφονείται ο μαύρος ηγέτης και προπαγανδιστής της μη βίαιης διαμαρτυρίας και πολιτικής ανυπακοής Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, στο Μέμφις των ΗΠΑ. Σε 125 πόλεις ξεσπάνε ταραχές από μαύρους διαδηλωτές. Στις 6 Απρίλη, στο Όκλαντ της Καλιφόρνια, τα γραφεία του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, πολιορκούνται από την αστυνομία. Δολοφονείται εν ψυχρώ ο Μπόμπυ Χάττον και συλλαμβάνεται ο Έλντριτζ Κλήβερ.
Στις 11 Απρίλη, ο φασίστας Κλάους Μπάχμαν πυροβολεί το κεφάλι τον ηγέτη του Κινήματος Εξωκοινοβουλευτικής Διαμαρτυρίας (ΑΡΟ) της Δ. Γερμανίας Ρούντι Ντούτσκε. Στις 23 του ιδίου μήνα η οργάνωση “Φοιτητές για μία Δημοκρατική Κοινωνία” (SDS) καταλαμβάνει το Πανεπιστήμιο Κολούμπια στις ΗΠΑ. Στις 25 Απρίλη του 1968 στα γαλλικά πανεπιστήμια αριστεριστές φοιτητές συγκρούονται με δεξιούς και φασίστες.
ΜΑΗΣ (Α ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ). Στις 3 Μάη, γίνονται στο παρισινό Καρτιέ Λατέν, οι πρώτες αιματηρές συγκρούσεις του “Μάη 68” ανάμεσα στους κρανοφόρους CRS της αστυνομίας και σε κάμποσες εκατοντάδες φοιτητές. Μετά δύο μέρες ταραχών, 6 σπουδαστές κλείνονται στην φυλακή. Στις επόμενες μέρες κλιμακώνονται όλο και πιο μαζικές πορείες διαμαρτυρίας με αποκορύφωση στις 10 Μάη, που έμεινε στην ιστορία ως “Νύχτα των Οδοφραγμάτων”.
Στις 13 Μάη 68 τα εργατικά συνδικάτα σπρωγμένα από την κίνηση των γεγονότων αναγκάζονται να κηρύξουν Γενική Απεργία. Την ίδια μέρα καταλαμβάνεται η Σορβόννη. Στις 14 Μάη αρχίζουν οι καταλήψεις εργοστασίων από “γενικές συνελεύσεις” εργατών και παρά την πυροσβεστική προσπάθεια των κομματικών συνδικαλιστών.
ΜΑΗΣ (Β ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ), Στις 18 Μάη δέκα χιλιάδες νέοι διαδηλώνουν στην φρανκική Μαδρίτη και συγκρούονται με την αστυνομία του φασιστικού καθεστώτος. Στις 20 Μάη ο Wu-Liang ζητάει στην Κίνα άμεση δημοκρατία και φέρνει ως παράδειγμα την Παρισινή Κομμούνα του 1871. Την επόμενη μέρα καταλαμβάνεται το Πανεπιστήμιο του Δ. Βερολίνου, ενώ στο Παρίσι 100 περίπου Έλληνες φοιτητές καταλαμβάνουν το “Ελληνικό Σπίτι” της Πανεπιστημιούπολης, υψώνοντας στην στέγη του μία κόκκινη και μία μαύρη σημαία χιαστί. Στις 22 Μάη η Γαλλική Κυβέρνηση προσπαθώντας απελπισμένα να ησυχάσει τα πράγματα, ψηφίζει γενική αμνηστία, ενώ δύο ημέρες μετά ο στρατηγός Ντε Γκωλ επισείει στους Γάλλους τον κίνδυνο… εμφυλίου πολέμου. Στις 24 Μάη στο Βέλγιο, την Γερμανία, την Ιταλία και την Χιλή καταλαμβάνονται Πανεπιστήμια και ξεσπούν εκτεταμένες οδομαχίες ανάμεσα στην νεολαία και την αστυνομία. Στην Γαλλία ένα εκατομμύριο απεργοί νεκρώνουν τη δημόσια ζωή. Στις 28 Μάη, οι φοιτητές της Μαδρίτης καταλαμβάνουν το εκεί Πανεπιστήμιο.
ΙΟΥΝΗΣ. Στις 4 Ιούνη καταλαμβάνεται το Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, ενώ στις 6 Ιούνη δολοφονείται ο γερουσιαστής Μπόμπυ Κέννεντυ από τον Σιρχάν - Σιρχάν. Με το τέλος του πρώτου δεκαημέρου στην Γαλλία η κοινοβουλευτική Αριστερά και οι συνδικαλιστές της στέλνουν τους εργαζομένους σταδιακά στην δουλειά, απομονώνουν τους αριστεριστές και αντιεξουσιαστές και προετοιμάζουν “ομαλή εκτόνωση” της κοινωνικής έκρηξης. Στις 10 Ιούνη είκοσι χιλιάδες φοιτητές καταλαμβάνουν πανεπιστήμια στην Τουρκία (Άγκυρα, Ερτζερουμ, Ίζμαρ κ.λπ.). Στην Γαλλία οι γραφειοκράτες των πολιτικών κομμάτων και των συνδικαλιστικών παρατάξεων προδίδουν το όραμα της κοινωνικής αλλαγής, υπογράφοντας συμφωνία για… αυξήσεις σε μισθούς και μεροκάματα. Ο Παρισινός (Γαλλικός) Μάης τελειώνει.
Στις 15 Ιούνη οι «Ζεγκακούρεν» υποκινούν βίαιες διαδηλώσεις σε Τόκυο και Οζάκα με εκατοντάδες τραυματίες. Στις 19 Ιούνη, ξεσπούν βιαιότατες ταραχές στο Ρίο της Βραζιλίας ενάντια στην κρατική κουλτούρα.
ΙΟΥΛΗΣ. Τον Ιούλη του 1968 στις 24 του μήνα αρχίζουν τριήμερες ταραχές στο Μεξικό ενάντια στην κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος για τους…Ολυμπιακούς Αγώνες την ίδια στιγμή που ο μεξικανικός λαός πεινούσε.
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ. Ο Αύγουστος μπαίνει με εκτεταμένη φοιτητική εξέγερση στην Κοπακαμπάνα της Βολιβίας στις 2 του μήνα. Στις 7 Αυγούστου ξεσπούν ταραχές στο Μαϊάμι των ΗΠΑ στην διάρκεια του Συνεδρίου των Ρεμπουπλικάνων. Στις 14 Αυγούστου εξεγείρονται οι φοιτητές στην Νότιο Αφρική και καταλαμβάνεται το Πανεπιστήμιο του Κέϊπ Τάουν. ]Στις 15 Αυγούστου, οι επικεφαλής του κινήματος Υippie! φθάνουν στο Σικάγο των ΗΠΑ με σκοπό να διοργανώσουν ένα «Φεστιβάλ Ζωής» ως διαμαρτυρία ενάντια στο Συνέδριο των Δημοκρατικών που διεξάγεται εκεί και κατεβάζουν για υποψήφιο Πρόεδρο ΗΠΑ ένα γουρούνι, τον "Πήγασο".
Στις 20 Αυγούστου στρατός και τανκς των Σοβιετικών εισβάλλουν στην Τσεχοσλοβακία βάζοντας βίαιο τέλος στους φιλελευθερους νεωτερισμούς του Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ. Στις 23 αρχίζει το «Φεστιβάλ Ζωής» με be-in στο Λίνκολ Πάρκ, ενώ στις 25 η αστυνομία αιματοκυλάει τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του πολέμου.
Στις 26 και 27 του Αυγούστου συνεχίζονται οι βιαιότητες στο Σικάγο με εκατοντάδες συλληφθέντες, τραυματίες και μερικούς νεκρούς. Στις 27 στο Μεξικό 200.000 άτομα διαδηλώνουν ενάντια στην κυβέρνηση της χώρας.
ΟΚΤΩΒΡΗΣ. Οι ταραχές στο Μεξικό συνεχίζονται και στις 3 του Οκτώβρη. Στρατός και αστυνομία σκοτώνουν πολλούς από όσους διαμαρτύρονταν ενάντια στους Ολυμπιακούς Αγώνες, τα δε πτώματα μεταφέρονται με στρατιωτικά οχήματα κι εξαφανίζονται.
Ο ηλίθιος «αθλητικός κόσμος» με ελαφριά την συνείδησή του θα καμαρώνει το… Ολυμπιακό Ιδεώδες λίγες ημέρες μετά, στην θεαματική (όπως πάντα) τελετή έναρξης των Αγώνων στο Στάδιο των Αζτέκων. Μοναδικό «συμβάν» κόντρα στην παχυδερμία η πρωτότυπη και τολμηρή διαμαρτυρία των αμερικανών δρομέων Σμιθ και Κάρλος.
Στο βάθρο του Ολυμπιονίκη χαιρετίζουν την έπαρση της αστερόεσσας με σηκωμένο ψηλά το γαντοφορεμένο τους χέρι σε γροθιά, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την βίαιη καταστολή του κινήματος των Μαύρων στην χώρα τους, πράξη που αργότερα θα τους κοστίσει την προσωπική και οικονομική τους καταστροφή.
Βλάσης Ρασσιάς
(Δημοσιεύθηκε στο επετειακό 14ο τεύχος της «Ανοιχτής Πόλης», Μάρτιος 1988)
Κι ο μήνας Μάης δε θα ξανάρθει ποτέ, από σήμερα εως το τέλος αυτού του κόσμου του θεάματος, δίχως να μας θυμήθουν
Το προλεταριάτο σαν υποκείμενο και σαν αναπαράσταση
Η φράση του τίτλου βρίσκεται στην ταινία του Γκυ Ντεμπόρ «Η κοινωνία του θεάματος» εν μέσω σκηνών από την εξέγερση του Μάη του ’68. Ο Ντεμπόρ, αλλά και άλλοι καταστασιακοί, είδαν στο Μάη του ’68 την επιβεβαίωση της θεωρίας τους και –υπερβάλλοντας ίσως– εξύμνησαν την καθοριστική επιρροή τους στο ξέσπασμα της εξέγερσης. Πέρα από υπερβολές όμως, είναι βέβαιο ότι τόσο στα συνθήματα όσο και στο γενικότερο πνεύμα του Μάη η καταστασιακή συμβολή είναι εμφανής και σημαντική· γεγονός ιδιαίτερα αξιοσημείωτο αν σκεφτεί κανείς ότι επρόκειτο για μια μικρή και “περιθωριακή” ομάδα: την εποχή εκείνη οι καταστασιακοί μαζί με τους λυσσασμένους (με τους οποίους έδρασαν μαζί κατά την εξέγερση) δεν ήταν πάνω από 10-12 άτομα. Μ’ έναν τρόπο που έμοιαζε περίεργος στους αστούς και σταλινικούς αναλυτές της εποχής, τα ριζοσπαστικά κομμάτια του κινήματος γίνονταν καταστασιακά στην πράξη.
«Το κίνημα των καταλήψεων [του Μάη] ήταν προφανώς η άρνηση της αλλοτριωμένης εργασίας και επομένως η γιορτή, το παιχνίδι, η πραγματική παρουσία των ανθρώπων και του χρόνου. Ήταν, επίσης, η άρνηση κάθε εξουσίας, κάθε ειδίκευσης, κάθε ιεραρχικής αποστέρησης· η άρνηση του κράτους και συνεπώς των κομμάτων και των συνδικάτων, καθώς και των κοινωνιολόγων, των καθηγητών, της καταπιεστικής ηθικής και ιατρικής. Όλα εκείνα που το κίνημα επανέφερε μέσα σ’ έναν κατακεραυνωτικό συνειρμό –“Γρήγορα!” έλεγε απλά ένα από τα συνθήματα στους τοίχους, που ήταν ίσως το πιο ωραίο– περιφρονούσαν ολοκληρωτικά τις παλιές συνθήκες ύπαρξης και άρα όλους αυτούς που εργάζονταν για τη διατήρησή τους, από τις βεντέτες της τηλεόρασης μέχρι τους πολεοδόμους.»1
Η Καταστασιακή Διεθνής ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 1957 σε μια συνδιάσκεψη που έγινε στην Ιταλία, ενώνοντας τις δυνάμεις της Λεττριστικής Διεθνούς (Γκυ Ντεμπόρ, Μισέλ Μπερνστάιν), του Διεθνούς Κινήματος για ένα Φαντασιακό Μπαουχάους (Άσγκερ Γιορν, Τζουζέπε Πίνοτ-Γκαλίτσο) και της Ψυχογεωγραφικής Επιτροπής του Λονδίνου (Ραλφ Ράμνεϋ). Τα μέλη των ομάδων αυτών, που προέρχονταν από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες και είχαν ήδη την εμπειρία πρωτοποριακών καλλιτεχνικών κινημάτων, όπως η Cobra και ο Λεττρισμός, μοιράζονταν την κριτική αποτίμηση των πρωτοποριών των αρχών του 20ού αιώνα (Φουτουρισμός, Νταντά, Σουρεαλισμός), τη θέληση για το ξεπέρασμα της τέχνης ως εξειδικευμένης και διαχωρισμένης δραστηριότητας, και τη διάθεση να επαναστατικοποιήσουν την καθημερινή ζωή. Κληροδότησαν στην Κ.Δ. πειραματικούς τρόπους και τεχνικές, όπως η ψυχογεωγραφία (η μελέτη των αποτελεσμάτων του οργανωμένου γεωγραφικού περιβάλλοντος, το οποίο επιδρά άμεσα στη συναισθηματική συμπεριφορά των ατόμων), η περιπλάνηση (ένας πειραματικός τρόπος συμπεριφοράς που συνδέεται με τις συνθήκες της ζωής στην πόλη και συγχρόνως μια τεχνική του βιαστικού περάσματος μέσα από ποικίλες αστεακές ατμόσφαιρες) και η μεταστροφή (η επαναχρησιμοποίηση και ενσωμάτωση προηγούμενων καλλιτεχνικών δημιουργημάτων σε μια ανώτερη κατασκευή του περιβάλλοντος). «Αποφάσισαν ότι το πρώτο πεδίο της μελλοντικής τους δραστηριότητας θα περιλάμβανε πειράματα στη συμπεριφορά, την κατασκευή ολοκληρωμένων περιβαλλόντων και ελεύθερα δημιουργημένων στιγμών ζωής.»2
Το καταστασιακό εγχείρημα, οπωσδήποτε ευρείας κλίμακας και φιλόδοξο, εκκινούσε από το πεδίο της κουλτούρας, όμως η κριτική του περιλάμβανε το σύνολο της κοινωνικής ζωής και κάθε ιεραρχικής κοινωνικής οργάνωσης σ’ Ανατολή και Δύση. Οι καταστασιακοί επιδιώκουν τη ριζική κριτική της πολιτικής οικονομίας, το ξεπέρασμα του εμπορεύματος και της μισθωτής εργασίας· την πλήρη χειραφέτηση της καθημερινής ζωής και την αδιάκοπη μεταμόρφωση του κόσμου. Θέτουν ως στόχο την κατάργηση των υπαρχουσών τάξεων (με τρόπο μάλιστα που δεν θα συνεπάγεται νέα διαίρεση της κοινωνίας) και την επικράτηση σε παγκόσμια κλίμακα των εργατικών συμβουλίων.
Ξαναδιαβάζουν κριτικά και δημιουργικά τον Χέγκελ, τον νεαρό και τον όψιμο Μαρξ, τον Λούκατς, τον Λεφέβρ και επεξεργάζονται μια νέα ριζοσπαστική συνεκτική θεωρία και καινούργιες μεθόδους δράσης (μέσα από τα 12 τεύχη του περιοδικού Internationale Situationniste, αλλά και πολλά άλλα περιοδικά κι εκδόσεις σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές γλώσσες· και, βέβαια, με τα βιβλία Κοινωνία του θεάματος του Ντεμπόρ και Η επανάσταση της καθημερινής ζωής του Ραούλ Βανεγκέμ, που εκδόθηκαν λίγους μήνες πριν το Μάη του ’68).
Η απαίτηση της θεωρητικής συνοχής συμβαδίζει με την πρακτική οργάνωση της συλλογικής δραστηριότητας – και συχνά οδηγούν σε μια πληθώρα διαγραφών και πολεμικών που αποτελούν μέρος της “καταστασιακής μυθολογίας”. Όμως η Κ.Δ. δεν θέλει οπαδούς.«Στις σημερινές εξαιρετικά δυσμενείς ιστορικές συνθήκες, στις οποίες τίθεται το έργο της αναδημιουργίας της κουλτούρας και του επαναστατικού κινήματος σε μια ολοκληρωτικά καινούργια βάση, η Κ.Δ. δεν μπορεί να είναι παρά μία Συνωμοσία των Ίσων, ένα στρατηγείο που δεν θέλει στρατεύματα. Πρέπει να βρούμε, ν’ ανοίξουμε το “βορειοδυτικό πέρασμα” προς μια καινούργια επανάσταση χωρίς μάζες εκτελεστών, μια επανάσταση που πρέπει ν’ απλωθεί σ’ έναν κεντρικό τομέα που μέχρι σήμερα δεν είχε αγγίξει: την κατάκτηση της καθημερινής ζωής. Οργανώνουμε τον πυροκροτητή και τίποτα περισσότερο· η ελεύθερη έκρηξη θα γίνει έξω από το δικό μας ή οποιοδήποτε άλλο έλεγχο.»3 Μετά το Μάη, και παρ’ όλη τη δικαίωση των θέσεών τους και την αυξανόμενη αποδοχή και “διασημότητα”, η οργάνωση εισέρχεται σε κρίση και εντέλει αυτοδιαλύεται το 1972.
Σήμερα, όροι όπως «κοινωνία του θεάματος» χρησιμοποιούνται ανέξοδα σε κείμενα και “αναλύσεις” στα κατεστημένα μμε (με μια διάθεση να ευνουχίσουν τη σημασία τους; Συχνά, μάλλον, χωρίς να καταλαβαίνουν για τι μιλάνε). Στον ακαδημαϊκό και καλλιτεχνικό χώρο εκπονούνται διατριβές, μελέτες και έργα που αναφέρονται στους καταστασιακούς, αντιμετωπίζοντάς τους συνήθως ως μία ακόμη καλλιτεχνική πρωτοπορία, αποκομμένη από τη συνολική της κριτική στην καπιταλιστική κοινωνική ζωή: μία γεμάτη κύρος υποσημείωση σ’ αφασικά κείμενα. Τα εργατικά συμβούλια δεν κατέκτησαν τον κόσμο, δεν έχτισαν νέες περιπετειώδεις πόλεις, δεν εφηύραν νέα πάθη. Όμως η Καταστασιακή Διεθνής έζησε εξερευνώντας εντατικά το ανθρώπινο: τη σύνθεση της στιγμής που περνά και του ιστορικού χρόνου· και η κριτική ανάγνωση των έργων και των ημερών της δεν μπορεί παρά να είναι μέρος της ζωντανής μας παράδοσης: της ζωής που δεν παραδίνεται.
(Απλά,δεν θα μπορούσα ν' αφήσω να περάσει αυτή η μέρα ασχολίαστη.
Μάης ο μήνας μου,
1968 η χρονιά μου....
που κάθε φέτος
έρχεται για να μου θυμίσει-
εκτός των άλλων-
πως δεν γερνάω μόνο,
μα όμορφα παλιώνω...)
Άλφα Κένταυρος
