Thursday, January 31, 2008


Ένας χρόνος ολόκληρος στον Άλφα του Κενταύρου
(σ' ελλειπτική τροχιά)




Centaurus A



Δεν έχει ποίηση σήμερα, μόνο μια γεύση από διάστημα...
Μια που το blog έχει γενέθλια, σκέφτηκα να το γιορτάσω
κάνοντας μια μακρά περιήγηση εκεί έξω,
εκεί όπου γεννιούνται και πεθαίνουν τ' αστέρια,
εκεί που ιστορείται η Ποίηση του κόσμου
και στη συνέχεια, μέχρι τον συνονόματo αστερισμό,
όπου τυχαίνει να βρίσκεται και το πλησιέστερο σ' εμάς
ηλιακό σύστημα.





Nebulas-stars nurseries
(Νεφελώματα:βρεφοκομεία αστέρων)


Ο κύκλος ζωής των αστέρων



Γέννηση Ακμή

Φανταστείται ένα νέφος αερίων,
που με το πέρασμα του χρόνου αποκτά
εξαιρετικά
μεγάλη μάζα.
Φτάνοντας σε ένα Χ οριακό σημείο, ο όγκος του
αρχίζει να συρρικνώνεται κάτω απ’ την πίεση και
τη δύναμη της ίδιας του της βαρύτητας.

Αυτή η συρρίκνωση, προκαλεί την αύξηση της

πυκνότητας και της θερμοκρασίας του.

Όταν αυτές οι δύο είναι αρκετά υψηλές ,
οι αντιδράσεις πυρηνικής τήξης μεταξύ των ιόντων
αρχίζουν να γίνονται πιο συχνές,
με αποτέλεσμα
το Υδρογόνο απ’ το οποίο
αποτελείται κυρίως ο
πυρήνας να μετατρέπεται
σε Ήλιο.

Τελικά, η πίεση προς τα έξω που δημιουργείται

απ’ τις πυρηνικές αντιδράσεις ισσορροπεί τις δυνάμεις

της βαρύτητας, η συρρίκνωση επιβραδύνεται και
τελικά σταματά εντελώς κι
έτσι,απ’ το νέφος αερίων
γεννιέται ο αστέρας.

Στην παραπάνω περιγραφή ανταποκρίνεται
η τωρινή κατάσταση του δικού μας Ήλιου.


Γήρανση: κόκκινος γίγαντας


Ψηφιακή απεικόνιση της έκρηξης ενός καινοφανούς (nova)
- παρόμοιας με εκείνης τουRS στο σύστημα του Οφιούχου -
όπου ένας λευκός νάνος απορροφώντας υλικό απότον
κοντινό του
κόκκινο γίγαντα, προκαλεί θερμοπυρηνική έκρηξη στην επιφάνειάτου.
H ταχύτητα εκτόξευσης της έκρηξης φτάνει τα 3000 χλμ./δευτερόλεπτο
και διαπερνά τον κόκκινο γίγαντα μέσα σε λιγότερο από 2 ημέρες!


Με το πέρασμα δισεκατομμυρίων ετών, το Υδρογόνο
ως επί το πλείστον καίγεται και
δεν υπάρχει πλέον

αρκετή πίεση προς τα έξω ώστε να εξισορροπήσει τη
βαρύτητα κι έτσι το άστρο αρχίζει να συρρικνώνεται
ξανά.
Αυτό προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας στον

πυρήνα, σε τέτοιο βαθμό, ώστε το Ήλιο μπαίνει
σε διαδικασία τήξης.
Μια νέα ισορροπία επιτυγχάνεται, κατά την
οποία το
άστρο είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από πριν, οι

εξωτερικές του στιβάδες έχουν επεκταθεί και ψυχθεί.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες το άστρο αποκαλείται
κόκκινος γίγαντας
,
εξαιτίας του κόκκινου χρώματος

της ατμόσφαιράς του.

Ο Ήλιος υπολογίζεται πως θα φτάσει σ’ αυτό το
στάδιο σε περίπου 5 δισεκατομμύρια χρόνια και
η διάμετρός του θα φτάσει την τροχιά του Άρη!

Ο κόκκινος γίγαντας συνεχίζει να καίγεται,
ώσπου να εξαντληθούν εντελώς τα πυρηνικά του
καύσιμα και τότε ξεκινά ένα νέο στάδιο συστολής:


Αν έχει απομείνει αρκετή μάζα στο άστρο,
η συρρίκνωση θα επιφέρει αύξηση της θερμοκρασίας
στον πυρήνα , ικανή να πυροδοτήσει αντιδράσεις
τήξης μεταξύ των βαρέων μετάλλων με όλο και

υψηλότερες θερμοκρασίες, έως ότου παραχθεί
Σίδηρος.



Θάνατος: λευκός νάνος - μαύρος νάνος


White Dwarf in the center of Cat's eye nebula









White Dwarf



Πέρ’ απ’ αυτό το στάδιο του Σιδήρου η πυρηνική
αντίδραση δεν μπορεί πλέον να παράγει άλλη
ενέργεια και ο κόκκινος γίγαντας φτάνει στο
τέλος της ζωής του.

Οι πυρηνικές αντιδράσεις που μέχρι τώρα
ενεργοποιούσαν το άστρο, έχουν μειώσει τη
μάζα του σε τέτοιο βαθμό, ώστε η δύναμη της
βαρύτητάς του δεν είναι πλέον αρκετή για να
συγκρατήσει τα εξωτερικά του στρώματα.

Έτσι, το αεριώδες περίβλημά του μετατρέπεται
σε πλανητικό νεφέλωμα (planetary mebula).

Ο πυρήνας του άστρου καταρρέει μέχρι το σημείο
εκείνο κατά το οποίο η απώθηση μεταξύ των
ηλεκτρονίων εξισορροπεί την βαρυτική δύναμη
και τότε σχηματίζεται ο λευκός νάνος,
ένα εξαιρετικά πυκνό αστέρι στο μέγεθος μόλις
ενός πλανήτη.

Τελικά, όταν ο λευκός νάνος έχει εκτοξεύσει και
τα τελευταία αποθέματα της ενέργειά του μακριά,

παύει να λάμπει και τότε ονομάζεται
μαύρος νάνος και είναι πια, ένα νεκρό αστέρι.

Αυτή θα είναι και η κατάληξη του Ήλιου μετά
από 5 δισεκατομμύρια χρόνια.


Black dwarf



Στον αστερισμό του Άλφα του Κενταύρου





Ο Alpha Centauri είναι ένα από τα τρία κύρια
συστήματα απ’ τα οποία αποτελείται ο αστερισμός
του
Άλφα του Κενταύρου.
(Έχω περιγράψει τον αστερισμό εκτενώς σε
προηγούμενο
post
- Απρίλης 2007.)

- ALPHA CENTAURI:ένα πολλαπλό ηλιακό σύστημα
*Alpha Centauri
Α (Rigel Kent)
*Alpha Centauri Β (Hadar)
*Alpha Centauri C (Proxima Centauri )

-OMEGA CENTAURI: μια σφαιρική αστρική ομάδα
καi

-CENTAURUS A: έναν ιδιόμορφο γαλαξία



Καθώς είναι ορατός με γυμνό μάτι, ο ALPHA
CENTAURI
ήταν γνωστός για αιώνες-μπορεί και
για χιλιετίες- αν και όχι σαν διπλό αστέρι, πράγμα
που ανακαλύφθηκε το 1752 απ' τον
Abbé Nicholas

Louis de La Caille (1713-1762), κατά τις παρατηρήσεις
του από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, το
νοτιότερο άκρο της Αφρικής, όπου μελετούσε
τους αστερισμούς του Νότιου ημισφαιρίου,

με έναν φακό μόλις μισής ίντσας
(8x)
Ο αμυδρός Proxima, ωστόσο, ανακαλύφθηκε
μόλις το 1915 απ’ τον Σκωτσέζο
Robert Thorbum
Ayton
Innes και πάλι στο ίδιο μέρος,
το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας.

Αν μπορούσαμε να δούμε τον Ήλιο μας απ' τον
Alpha
Centauri ,θα τον τοποθετούσαμε στον αστερισμό
της Κασσιόπειας,πολύ κοντά στα όρια με τον Περσέα
και περίπου 5 μοίρες βόρια απ' το διπλό σύμπλεγμα
κοντά στο νεφέλωμα IC 1805/1848, σαν ένα μεγάλο
λαμπερό, κίτρινο αστέρι.



Ο Alpha Centauri είναι ένα πολύ ιδιαίτερο,
σύνθετο άστρο,όχι μόνο επειδή είναι το
πλησιέστερο στο ηλιακό μας σύστημα,αλλά

επιπλέον είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη του
Γαλαξία μας που μπορεί να παρέχει
συνθήκες ζωής όμοιες με της Γης.
Αν λοιπόν η ανθρωπότητα αναζητά νοήμονα
ζωή εκτός Γης,τότε ο
Alpha Centauri είναι ο
πιθανότερος τόπος.



Alpha Centauri: The Closest Star System


Ένας αστέρας πρέπει να περάσει από πέντε τεστ
πριν χαρακτηριστεί σαν τόπος ικανός να
διατηρήσει τις γνωστές σ’ εμάς μορφές ζωής .
Τα περισσότερα αστέρια στο Γαλαξία μας
αποτυγχάνουν σε αυτή τη δοκιμασία.
Στην περίπτωση του Alpha Centauri Α , όμως,
βλέπουμε πως περνάει και τα πέντε τεστ,
ο Alpha Centauri Β περνάει επίσης όλα τα τεστ
εκτός από ένα και μόνον ο Proxima Centauri
αποτυγχάνει!

1. Main sequence

Το πρώτο κριτήριο είναι η τεκμηριωμένη
ωριμότητα και σταθερότητα του άστρου, να

βρίσκεται δηλαδή στην κεντρική ακολουθία
ή βασική συχνότητα (main sequence).

Οι αστέρες της κεντρικής ακολουθίας, κατά την
καύση του υδρογόνου με το ήλιο μέσα στους
πυρήνες τους, παράγουν φως και θερμότητα.
Επειδή το υδρογόνου υπάρχει σε υπεραφθονία
στους αστέρες, οι περισσότεροι απ’ αυτούς

παραμένουν σε κατάσταση main sequence επί
μεγάλο χρονικό διάστημα,δίνοντας έτσι στη ζωή

μια ευκαιρία να υπάρξει και να εξελιχθεί.
Ο Ήλιος , όπως και οι τρεις αστέρες του
Alpha Centauri, περνούν αυτό το τεστ μ’ επιτυχία .


2.Spectral type


Η δεύτερη δοκιμασία είναι πολύ πιο σκληρή:
Απαιτείται ο φασματικός του τύπος να είναι ο
σωστός,γιατί αυτό καθορίζει το ποσοστό ενέργειας
που το άστρο εκπέμπει.

Το μέγεθος της ακτινοβολίας του, δηλ.
Τα θερμότερα αστέρια, με φασματικούς τύπους
Ο, Β, Α και
F (early F) δεν ενδείκνυνται, διότι
καίγονται ταχύτατα και είναι βραχύβια.

Τα ψυχρότερα αστέρια, με φασματικούς τύπους
Μ και Κ(late K), είναι πιθανό να μην παράγουν

ενέργεια αρκετή για να υποστηρίξει την ζωή
και επιπλέον δεν εγγυόνται την ύπαρξη νερού
υγρής μορφής στους τυχόν πλανήτες τους.

Μεταξύ όμως των αστέρων που είναι πολύ
θερμοί και εκείνων που είναι πολύ ψυχροί,

υπάρχουν τα αστέρια εκείνα που φαίνονται
να έχουν τις ιδανικές συνθήκες,όπως οι
κίτρινοι αστέρες τύπου
G σαν τον ήλιο μας,
που μπορούν άνετα να υποστηρίξουν
μορφές ζωής.

Εξίσου ικανοί φαίνονται οι αστέρες τύπου
early F
και late K.
Έτσι,λοιπόν, ο Alpha Centauri A περνάει
επιτυχώς το τεστ καθώς είναι της ίδιας
τάξεως με τον ήλιο ,
ο
Alpha Centauri B που είναι ένας τάξεως K1
αστέρας,επομένως θερμότερος και λαμπρότερος
από τους περισσότερους Κ αστέρες, είναι
αμφίβολη η δυνατότητά του να φιλοξενήσει ζωή,

όσο για τον κόκκινο νάνο Proxima Centauri η
δυνατότητα αυτή είναι μηδαμινή.


3.Stable conditions


Το τρίτο τεστ, απαιτεί σταθερές συνθήκες στο
εξεταζόμενο ηλιακό σύστημα.
Η λαμπρότητα του αστέρα δεν θα πρέπει να
κυμαίνεται μεταξύ ακραίων τιμών, από τη μια να
καταψύχει κι απ’ την άλλη να καίει τις μορφές
ζωής που εξαρτώνται απ’ αυτόν.

Επειδή όμως οι Alpha Centauri A και B
περιστρέφονται πολύ κοντά ο ένας στον άλλον,

προκύπτει ένα επιπλέον ζήτημα :
η ποσότητα φωτός που λαμβάνουν οι πλανήτες
του ενός αστέρα όταν ο άλλος κινείται τόσο κοντά
σε αυτόν.

Η χρονική διάρκεια της μεταξύ τους τροχιάς είναι
80 ετών,κατά την οποία η μέγιστη μεταξύ τους

απόσταση κυμαίνεται από 11 AU (astronomical
units) ως 35 AU.
Η ακτινοβολία που δέχονται οι πλανήτες
αυξάνεται καθώς οι δύο αστέρες πλησιάζουν και
μειώνεται όταν αυτοί απομακρύνονται.

Ευτυχώς, αποδεικνύεται πως η αυξομείωση αυτή
είναι αμελητέα κι έτσι και ο Α και οΒ περνούν και

αυτό το τεστ, ενώ ο Proxima αποτυγχάνει και εδώ.
Όπως και οι περισσότεροι κόκκινοι νάνοι ,
έχει την τάση να εκρήγνυνται, προκαλώντας
διπλασιασμό ή και τριπλασιασμό της
φωτεινότητάς του , μέσα σε ελάχιστα λεπτά.


4. Age - Maturity


Η τέταρτη δοκιμασία αφορά την ηλικία.
Ο Ήλιος είναι ηλικίας περίπου 4,6
δισεκατομμυρίων, έτσι η γήινη ζωή είχε όλο το
χρονικό περιθώριο να εξελιχθεί.
Ένας αστέρας πρέπει να είναι αρκετά ώριμος
για να προσφέρει ευκαιρίες για ανάπτυξη στην
οποιαδήποτε μορφή ζωής.

Αξιοσημείωτο είναι πως τόσο ο Α όσο και Β
Centauri είναι κατά πολύ γηραιότεροι από τον
Ήλιο, έχοντας ηλικία 5-6 δισεκατομμυρίων ετών!
Ενώ ο
Proxima είναι μόλις ενός δισ. ετών,
άρα απορρίπτεται.

Και το πέμπτο και τελευταίο τεστ:

5. Heavy elements

Έχουν τα εξεταζόμενα άστρα επαρκή για την
ζωή ποσότητα βαρέων στοιχείων
όπως
άνθρακα, άζωτο, οξυγόνο, υδρογόνο και σίδηρο;
Όπως τα περισσότερα αστέρια έτσι κι ο Ήλιος,
αποτελείται κυρίως από υδρογόνο και ήλιο,
ενώ το 2% του συνολικού του βάρους αποτελείται
από σίδηρο.
Παρά το ότι το ποσοστό αυτό φαίνεται μικρό,
είναι υπέρ αρκετό για τη δημιουργία συμπαγών,
βραχοειδών πλανητών όπως ο δικός μας και

για την ανάπτυξη ζωής.

Και πάλι ο Α και Β Centauri επιτυγχάνουν,
καθότι είναι άστρα πλούσια σε μέταλλα.

Τίθεται όμως και ένα τελευταίο ερώτημα:

Μπορούμε να βρούμε στον Alpha Centauri
ζεστούς,βραχώδης πλανήτες όπως η Γη, με
αφθονία νερού;

Δυστυχώς, παραμένει άγνωστο ακόμα , το αν
ο Alpha Centauri έχει καν πλανήτες ή όχι.

Το μόνο που ξέρουμε είναι πως σ’ ένα διπλό
σύστημα αστέρων, οι πλανήτες δεν θα πρέπει να
βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από τον βασικό

τους αστέρα,αλλιώς οι τροχιές τους επηρεάζονται
επικίνδυνα από τον δευτερεύοντα, με αποτέλεσμα
να γίνονται ασταθής.

Αν,δηλαδή, η απόσταση ξεπερνά κατά πολύ το

1/5 του εγγύτερου σημείου προσέγγισης των δύο
αστέρων,τότε το δεύτερο μέλος του συστήματος
διαταράσσει μοιραία την τροχιά του πλανήτη.

Καθώς η εγγύτερη απόσταση του διδύμου Α και
Β Centauri είναι 11 ΑU (astronomical units),
το μέγιστο όριο απόστασης των πλανητικών
τροχιών δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο
από 2 αστρονομικές μονάδες.

Παίρνοντας σαν παράδειγμα το δικό μας ηλιακό
σύστημα, συμπεραίνουμε πως και οι δύο Α και Β
Centauri μπορούν να διατηρούν τέσσερις

εσωτερικούς πλανήτες όπως εμείς έχουμε τον
Ερμή (0,4 ΑU), την Αφροδίτη (0,7 Α
U),
την Γη (1 Α
U) και τον Άρη (1,5 ΑU) και επιπλέον,
είναι πολύ πιθανό να έχουν από έναν ή και δύο
πλανήτες στην περιοχή που αποκαλείται

life
zone
όπου η ύπαρξη νερού σε υγρή μορφή
είναι πιθανή.

Είναι ενδιαφέρουσα η δήλωση του διευθυντή
της
ΝΑSA Daniel.S Goldin,εν έτη 1992:
"Φανταστείτε πως κατά τη διάρκεια μιας
φασματικής ανάλυσης ανακαλύπταμε έναν
γαλάζιο πλανήτη με ατμόσφαιρα οξυγόνου, σε

τροχιά γύρω απ΄τον Alpha Centauri, μόλις 4 έτη
φωτός μακρυά μας...Τότε, δεν θα μας σταματούσε
τίποτα απ' το να μπούμε άμμεσα σε διαδικασία
προετοιμασίας για ένα ταξίδι εκεί!"

Αυτό που συμβαίνει τώρα, είναι οτι το μεγαλύτερο
-μέχρι στιγμής- διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble,
ελέγχει διαρκώς την περιοχή για την ύπαρξη
πλανητών.Εν τω μεταξύ, ετοιμάζονται νέα,
ακόμα μεγαλύτερα τηλεσκόπια.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο που ο διευθυντής
ερευνητικών προγραμμάτων της ΝΑSΑ
Mike Kaplan, σ' ένα συνέδριο ειδικών το 2003
στο Τολέδο της Ισπανίας,
δήλωσε τα εξής:
"...είναι βέβαιο πως θ' ανακαλύψουμε ζωή στο
διάστημα, μέσα στα επόμενα 25 χρόνια"
Ίσως καταφέρουμε λοιπόν κάποια στιγμή,
να ρίξουμε μια ματιά στους κοσμικούς μας
γείτονες....


Οι αστρονόμοι ελπίζουν πως θα χρησιμοποιήσουν
το σύστημα TFP (Terrestrial Planet Finder) της
NASA και το ESA's Darwin, ένα σύμπλεγμα
αστεροσκοπείων, για να ερευνήσουν για
εσωτερικούς ,βραχώδης πλανήτες στην
"κατοικίσιμη ζώνη
"(habitable zone) γύρω
απ' τους διπλούς αστέρες Α και Β.
Όπως έχει πρόσφατα προγραμματιστεί, το
σύστημα TFP θα περιλαμβάνει δύο ομάδες
αστεροσκοπείων:
η πρώτη για την ανίχνευση του ορατού
φάσματος του φωτός της στεφάνης των αστέρων,
θα τεθεί σε λειτουργία το 2014
και η δεύτερη, ένας ιπτάμενος σχηματισμός
μέτρησης της υπέρυθρης ακτινοβολίας που θα
λειτουργήσει νωρίτερα απ΄το 2020,ενώ το
πρόγραμμα Δαρβίνος θα θέσει σε λειτουργία έναν
μικρό στόλο από τρία τηλεσκόπεια μέσης
υπέρυθρης ακτινοβολίας και ένα τέταρτο ως
κέντρο επικοινωνίας που θα ξεκινήσει το 2015.





Και πάλι η παραδοξότητα του χρόνου έρχεται
να μας
θυμίσει πως οι διαπιστώσεις αυτές δεν
σημαίνουν
πιθανόν τίποτα για την ανθρωπότητα,
ούτε καν
μπορούν ν' αποτελέσουν αισιόδοξη
βάση για το μέλλον
της για την επαφή της
με άλλες μορφές νοήμονος
ζωής , μια που
οι πληροφορίες και η εικόνα που έχουμε

προέρχονται από τα βάθη του παρελθόντος,

περίπου 4,36 έτη φωτός πριν!

Για το τι συμβαίνει στον Άλφα του Κενταύρου
αλλά
και οπουδήποτε αλλού στο σύμπαν τώρα,
δεν θα το μάθουμε ποτέμε ακρίβεια, αφού το
παρόν για εμάς
είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με
τον πλανήτη Γη...


(Πηγές:
άρθρο του
K.Croswell
"Does Alpha Centauri have intelligent life ?",
Astronomy 19 (1991), No. 4, pgs. 28 - 37),

Sixth Catalog of Orbits of Visual Binaries
;
Heintz Orbit Table, 12/1997
; and Worley and Heintz, 1983
)


"Στο Άλφα του Κενταύρου"


(Αφιερωμένο
στους φίλους bloggers για την συντροφιά τους
απ' την αρχή αυτού του ταξιδιού μέχρι σήμερα.)





Tuesday, January 15, 2008


Γενάρης
















Photographer: Marios (Pilio 2008)
(Ευχαριστώ Μάριε)



Κρούσταλο μοναξιά
πάχνη σιωπής
δέντρα σκιές
πολικό ημίφως
Αναμονή
Αργεί ακόμα η άνοιξη;





Tuesday, January 08, 2008



"Για την αγάπη
να είσαι ευγνώμων
κι ας μην την βλέπεις,
ας μην την ακούς

Σε βλέπει εκείνη και σε νιώθει,
σε σκεπάζει το πέπλο των ευχών της,
ζεσταίνει τα κρύα χέρια σου
μες στα δικά της,
τους πόνους σου γητεύει
με τα χείλη της,
σ' ακολουθεί,
με τον ίσκιο σου ένα,
στην αριστερή σου τσέπη
τρυπώνει
και παίρνει τους δρόμους
μαζί σου.

Μην ρωτήσεις πότε,
ούτε πώς.
Δεν υπάρχει χρόνος για 'κείνη
δεν υπάρχει τόπος.

Κι αν πάλι
δεν μπορείς χαρά να πάρεις
απ' την χαρά της
απλά ξέχασέ την.
Η αγάπη έχει τη δική της μνήμη."

Κι όμως, μου πήρε σχεδόν ολόκληρη ζωή
να καταλάβω πως η πραγματική φύση της αγάπης
δεν έχει καμία σχέση με το συναίσθημα.
Είναι κατάσταση ύπαρξης, αποδοχή των πάντων,
πέρα και πάνω απ' τον πόνο και τον φόβο.
Δεν έχει παραλήπτη γιατί συμπεριλαμβάνει τα πάντα.
Γι' αυτό το λόγο δεν εκβιάζεται, ούτ' επιβάλλεται.
Δεν περιορίζεται σε πρόσωπα ή πράγματα,
δεν γνωρίζει από μονοπώλεια και αποκλειστικότητες,
ούτε κάνει διακρίσεις ποιοτικές ή ποσοτικές.
Η Αγάπη είναι δύναμη,
συμπαντικός νόμος.

Με λίγα λόγια καμία σχέση δεν έχει με ό,τι εμείς
συνηθίζουμε να νιώθουμε και να ονοματίζουμε
ως αγάπη.




Monday, January 07, 2008




2008






"Θα γυρίσει αλλού τις χαρακιές
της παλάμης, η Μοίρα, σαν κλειδούχος
μια στιγμή θα συγκατατεθεί ο Καιρός.

Πώς αλλιώς αφού αγαπιούνται οι άνθρωποι;

Θα παραστήσει ο ουρανός τα σωθικά μας
και θα χτυπήσει τον κόσμο η αθωότητα
με το δριμύ του μαύρου του θανάτου"


(Μονόγραμμα-Ο. Ελύτης)







Καλή χρονιά!